Nefertiti
Dat De Vries verder is gaan associëren op het thema Egypte mag ook blijken uit de vorm van de theepot. Goed, we moeten hem ervoor op zijn kop houden, maar dan vertoont de pot onmiskenbaar trekjes van het hoofddeksel van Nefertiti.
Maar, waarom is de pot dan niet naar haar genaamd?
Halssieraad
Waarom denken wij aan Egypte als we het servies 'Cleopatra' zien, ook als we de naam ervan niet kennen? Allereerst natuurlijk door de strakke geometrische lijnen die zo karakteristiek zijn voor de oud-Egyptische stijl. Bovendien herkennen we in het geribbelde patroon de halssieraden die zijn afgebeeld op menig beeld, bas-relief en perkament. Hiernaast een bas-reliëf van de historische Cleopatra (VII) . Om haar nek zien we een eenvoudige variant van een dergelijke versiersel. Hieronder een uit de 5e dynastie.
Romeinse munt met de afbeelding van Cleopatra.
Schoonheid zit van binnen
Nefertiti geldt als een van de mooiste vrouwen ooit. Haar naam siert dan ook menige schoonheidssalon (hoop doet leven). Nefertiti's imago berust op de beroemde buste die nu staat opgesteld in het Neues Museum te Berlijn. Heeft u het beeld nog nooit met eigen ogen gezien, maak dan een omweg tijdens uw vakantiereis want dit mag u niet missen.
Van de historische Cleopatra VII doen talrijke verhalen de ronde over haar schoonheid. Ze wond tenslotte zowel Julius Caesar om haar vingers als later zijn opvolger Marcus Anthonius. Wie ooit zijn begonnen met haar schoonheid te bezingen, dat weten we niet, maar het waren niet de Romeinen. Bij de klassieken lezen we dat ze slim was en een mooie stem had.
Opvallend genoeg zijn er van Cleopatra maar weinig afbeeldingen overgeleverd. Enkele jaren terug kwam er een oude munt boven water met daarop haar afbeelding. Misschien is de munt weinig flatteus, maar het zou evengoed kunnen dat Cleopatra helemaal geen mooie vrouw - in de klassieke opvatting - is geweest. Wat geeft het, schoonheid zit van binnen.
Maar om nou een servies naar haar te noemen...?
( 1352 v.Chr. -1338 v.Chr)
in het Neues Museum, Berlijn
Egyptisch karakter
Misschien vinden we het antwoord bij de decoratie op het servies. Van ontwerper De Vries was bekend dat hij decoraties doorgaans verafschuwde. Hij hield van strak en effen waardoor de vormgeving van zijn serviesdelen het best tot haar recht kwam. Voor de ribbeltjes op het servies 'Cleopatra' maakte hij een uitzondering. Het idee voor deze decoratie was afkomstig van Hanny Terpstra. Terpstra (1929 - 2022) zou later uitgroeien tot een bekend keramiste en graficus.
Servies en ribbeltjes passen wonderbaarlijk goed bij elkaar. De lijntjes versterken de vormgeving van het kopje... én ze roepen associaties met Egyptische kunst op. Na haar vertrek is De Vries op basis van het kopje een geheel servies gaan ontwikkelen. Het Egyptische karakter heeft hij in hierin doorgezet.
'Cleopatra' theeservies
W.H. de Vries
1961
Waarom heet dit servies nou toch 'Cleopatra'? Natuurlijk, de Egyptische invloeden zijn overduidelijk in het ontwerp aanwezig, maar toch, waarom 'Cleopatra'. Was het door de beroemde film 'Anthony and Cleopatra' van Joseph Mankiewicz met Elisabeth Taylor en Richard Burton in de hoofdrollen? Nee, die film kwam pas in 1963 uit terwijl het servies al rond 1961 is verschenen. Egypte stond rond '60 wel in de belangstelling door de aanleg van de Aswan stuwdam. Het meer dat achter de dam zou ontstaan bedreigde belangrijke historische complexen. Nederland hielp mee met de reddingsoperaties waarvoor we later de fraaie tempel uit Taffeh cadeau kregen.... Maar waarom die naam?....
N.V. Keramische Industrie Fris : 'Cleopatra'
Ontwerp: W.H. de Vries
Eerste Steenwijker Kunst-Aardewerk Fabriek
Steenwijk 1919 - Huizen (NH) 1934
Ontwerper W.H. van Norden had vanaf 1910 de artistieke leiding gehad over De Distel. De technisch directeur Schröder was blijkbaar op zoek naar iemand met naam en ervaring toen hij hem benaderde om voor Eskaf te komen ontwerpen. In de stijl van zijn werk voor De Distel zette Van Noorden een uitgebreide reeks gebruiksaardewerk op poten. Toch was het niet van Noordens aandeel dat de meeste indruk maakte. Het exclusieve werk van Hildo Krop ging met de eer strijken. Van Norden vertrok in 1921.
In 1927 gaat Eskaf faiiliet. De hele inboedel wordt opgekocht en overgebracht naar Huizen waar een nieuwe fabriek onder de naam Eskaf Huizen de deuren opent. Het exlusieve en duurdere werk van met name Krop laten ze links liggen. Het oude vertrouwde werk van Van Norden blijft in productie totdat ook deze fabriek in 1934 de deuren moet sluiten mede ten gevolge van de verslechterende economische omstandigheden van de crisisjaren.