Ram: keramische figuren
ontwerp: H. Jansen van Galen
foto en collectie Benno Steenaert
Ram: 'De Leraar' (1926) en 'Hertje' (1926 - '28)
Hendrik Jansen van Galen
foto's courtesy Botterweg Auctions
Amsterdam
Hu
Voor Ram ontwierp Driekus circa dertien figuurtjes, deels menselijk, deels dierlijk. We lezen erover in de catalogus uit 1987 van de tentoonstelling in het toenmalige Gemeentemuseum Arnhem, T.A.C. Colenbrander (1841 – 1930) / Plateelbakkerij “RAM” te Arnhem (1921 – 1935):
Ze zijn markant of zoals Hadewych Martens het zegt ‘De kwaliteit van de plastiekjes is over het algemeen bijzonder goed. Met name bij de dierenfiguren zijn de vormen krachtig en gesloten, de detaillering is verfijnd. Het zijn kernachtige karakteristieken van de dieren, geen karikaturen.'
Over de persoon Jansen van Galen is verder in de literatuur weinig te vinden. Als woorden niet spreken, dan moet zijn artistieke nalatenschap dat maar doen.
Hoewel we niet van al zijn serviesontwerpen afbeeldingen hebben kunnen achterhalen, proberen we toch een overzicht te geven. Lees verder:
Het moge gescheiden werelden lijken, maar destijds was het normaal dat je als beeldhouwer ook toegepaste kunst ontwierp. Jansen van Galen is daarin succesvol geweest. Hij heeft voor meerdere aardewerkfabrieken opdrachten uitgevoerd. We noemen: Ram, Plazuid, Goedewaagen, De Sphinx en misschien ook De Vier Paddenstoelen.
Beeldhouwer
Driekus volgde lessen aan de Tekenschool voor Kunstambachten in Amsterdam. Blijkbaar heeft hij zich ontwikkeld tot beeldhouwer want in de hoofdstad heeft hij de nodige sculpturen nagelaten: losse objecten en vooral ook architectonische ornamenten. Veel maakte hij voor Jan Gratama, één van de bouwmeesters die werkten in de stijl van de Amsterdamse School. Het waren ook hier vooral dieren en mensen die hij als onderwerp koos.
Dierenfiguurtjes van keramiek zijn erg in en dat waren ze honderd jaar geleden ook. Plateelbakkerij Zuid-Holland maakte ze in grote oplage en ook de andere plateelfabrieken verdienden er een deel van hun boterham mee. Chris van der Hoef en Jan Schonk ontwierpen ze voor Plazuid; Driekus Jansen van Galen tekende een hele serie voor de firma Ram in Arnhem. Het was niet toevallig dat ontwerpers als Van der Hoef en Jansen van Galen voor dit werk werden ingehuurd. Behalve een economisch doel dienden de fabrieken met hun plastiekjes ook een sociaal doel: volksverheffing. Middels deze en masse gemaakte beeldjes kreeg de sociale onderklasse de mogelijkheid zich te omringen met kunst en schoonheid en daar kon ze - naar het toenmalige inzicht - alleen maar beter van worden.
De naam Jansen van Galen kwamen wij voor het eerst tegen toen we informatie verzamelden over Chris van der Hoef. Samen maakten zij het monument voor de Amsterdamse burgemeester Tellegen (1859 – 1921). Tellegen had zich hard gemaakt voor betere volkshuisvesting, iets dat de sociaal betrokken Van der Hoef zeker zal hebben aangesproken en waarschijnlijk dacht zijn compaan er net zo over. Het aandeel van beeldhouwer Jansen van Galen aan het monument was een serie van 4 stenen koppen, symbolische afbeeldingen van de deugden moed, overleg, trouw, en beleid.
Hendrik Jansen van Galen (1871 - 1949)
Pagina 1