uit Vrienden van de Nederlandse Ceramiek, Mededelingenblad 1, 1953
vrouw met
hazewindhond,
Eta Lempke
foto Botterweg Auctions Amsterdam
Bert Nienhuis
Eta (Catharina) Lempke is geboren en getogen in Amsterdam. Waar haar voorliefde voor de keramiek vandaan is gekomen, is onbekend, maar waarschijnlijk werd ze geïnspireerd tijdens haar studie aan het Amsterdamse Instituut voor Kunstnijverheids Onderwijs. Ze volgde de reguliere opleiding van 1927 - 1931 en besloot er nog een jaar aan vast te plakken om als hospitant lessen te volgen bij keramist Bert Nienhuis. Zijn invloed op haar latere werk verraadt zich in zowel haar gebruik van geometrische vormelementen als in een oosters aandoende stylering.
Nienhuis speelde een belangrijke rol bij de oprichting van het Klei Instituut in Gouda. Hier konden aankomend keramisten zich voorbereiden op een plaats in de beroepspraktijk. Een stage bij een van de Goudse plateelfabrieken in 1928 was dan de volgende stap.
servies 'P', décor 'Etalus',
foto: Friggo Visser,
nu collectie Aad Sterk.
P.Z.H.:
Schaal, model P161, décor Etalus,
Eta Lempke, circa 1933.
Met dank aan Keramisch Museum Goedewaagen
vertrek
In 1941 vertrekt Eta uit de Plateelfabriek, waarschijnlijk is er niet voldoende werk. Haar beeldjes blijven nog een kleine tien jaar in productie. Hoewel Eta pas 33 jaar is als ze Gouda vaarwel zegt, lijkt ze na de oorlog haar werk niet meer te hebben opgepakt. Er is althans geen recenter aardewerk van haar bekend. Eta Lempke overlijdt in 1991.
Eta Lempke
Eta Lempke (1909 – 1991) is een van de eerste vrouwelijke ontwerpers in Nederland die langdurig in vaste dienst is in de aardewerkindustrie. Haar collega Greet van de Velde ontwierp weliswaar ook voor Plateelbakkerij Zuid-Holland, maar zij werkte freelance.
Helaas is het niet gelukt om een afbeelding van Eta Lempke te achterhalen.
Voor de tekst over Lempke is dankbaar gebruik gemaakt van onder andere:
Marjan Groot:
Vrouwen in de vormgeving in Nederland 1880 - 1940, Leiden 2004.
Ron Tasman, Friggo Visser e.a. : The Gouda Pottery Book, z.p. 2006, 2007.
De website van Capriolus.nl
Friggo Visser, conservator van Keramisch Museum Goedewaagen, ben ik dankbaar voor zijn correcties van - en aanvullingen op - bovenstaande tekst.
Plateelbakkerij Zuid-Holland:
Vrouw op ski's,
Eta Lempke
foto courtesy Botterweg Auctions Amsterdam
Etalus oftewel P
Uiterlijk 1932 komt Lempke tot het enige theeservies dat van haar hand bekend is. Het wordt gewoonlijk aangeduid als Etalus, wat eigenlijk de naam is van het gebruikte spuitglazuur. De feitelijke modelnaam is veel prozaïscher: P. De vormgeving is heel opmerkelijk. In basis is het model geometrisch met het vierkant als uitgangspunt, maar door de welvende lijnen doet het bijna organisch aan. Of beter nog, als stenen die zijn afgesleten door langsstromend water. Hierbij past ook het glazuur dat een uitstraling van bemoste natuursteen geeft.
Lempke naar Plateelbakkerij Zuid-Holland
Lempke koos een stageplaats bij Plateelbakkerij Zuid-Holland, waarschijnlijk omdat de kunstnijverheidsafdeling haar aansprak en dan met name om de creatie van plastiekjes door Leen Muller en Jan Schonk. Blijkbaar maakte Eta indruk en mocht ze bij de PZH in dienst komen. Ze zou er vooral naam maken met een grote serie plastiekjes met als thema de moderne, zelfbewuste vrouw. We zien prachtig gestyleerde afbeeldingen van sportende vrouwen en beroemde diva’s als Marlène Dietrich.
Vrouwelijke vormgevers in de aardewerkindustrie,
pagina 4