reclamefoto uit archief Gulden Vorm
Arzberg
Het idee om servies niet te verfraaien met een leuke schildering of opdruk maar met een ribbeltjespatroon bereikte Nederland met het Cannelee-servies van Arzberg. Het was een vondst van Heinrich Löffelhardt, een van de belangrijkste Duitse ontwerpers van na de Tweede Wereldoorlog.
Mosa:
'Noblesse' met decor 'Blauwe vlek',
Edmond Bellefroid,
gezien in Centre Céramique.
Een rage
Veel onderzoek naar buitenlandse invloeden op het Nederlandse servies is er nog niet gedaan. Dat betekent niet dat we niks over kunnen zeggen. Soms springt de verwantschap tussen serviesgoed uit verschillende landen zó in het oog dat er wel sprake moet zijn van beïnvloeding. Ontwerpers en hun bazen bezochten gretig de internationale beurzen om het eigen keramiek aan de man te brengen en gelijktijdig om op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen in het vakgebied. Een interessant voorbeeld van hoe een vernieuwend vormelement uit de Duitse keramiek hier tot een rage kon leiden vinden we bij de ribbeltjesdecoraties.
foto: Marian Hankel
Niet grenzeloos
Toch zien we ook Bellefroids meesterstukken soms met minder geslaagde bloemmotiefjes erop. De invloed van een ontwerper was niet grenzeloos.
suikerpot, ontwerp van Chris van der Hoef (1909), waarop het lijnenpatroon de afgeplatte vorm van het lichaam benadrukt.
Heinrich Löffelhardt
foto met dank aan
Arzberg, Germany
Geen bloemetjes
Zelfs al was een verkoopafdeling niet tevreden met lijntjes of vlakjes, dan nóg kon veel narigheid worden voorkomen. Edmond Bellefroid bijvoorbeeld, nam zelf het potlood of penseel ter hand wanneer een decor onvermijdelijk was. Blauwe vlek is een decor dat hij zelf had ontworpen voor zijn servies Noblesse.
Decoraties
Decoraties hebben in veel serviesfabrieken voor irritaties tussen de bedrijfsafdelingen gezorgd. De ontwerpers stelden dat de vormgeving van hun servies voor zichzelf moest spreken, terwijl de verkopers meenden dat geen hond een servies kocht zonder fleurige bloemetjes. Letterlijk genomen hadden de laatsten natuurlijk gelijk.
Verkopers en designers vonden elkaar daar waar de versiering de vormgeving ondersteunt. Veel prachtige art deco serviezen met simpele kleurvlakken of lijnen vormen het bewijs.
Ribbeltjes,
een rage in de keramiek