tijdens Made in Holland
foto: Ruben van Vliet
5 thema's
De tentoonstelling is geconstrueerd rond 5 thema's en deze indeling vinden we in de catalogus terug:
- Delfts blauw: van imitatie tot wereldmerk, (door Jaap Jongstra met bijdrage van Eline van den Berg).
- Made in Maastricht: aardewerk voor de massa en de elite (door Wim Dijkman, met bijdrage van Eline van den Berg)
- Art nouveau uit 'Holland': de Nederlandse succesformule op de Parijse expo van 1900, (door Yvonne Brentjens)
- De glorie van Gouda Pottery op de wereldtentoonstelling te San Francisco, 1915 (door Bert-Jan Baas, Barbara Walraven, Henk Wolffensperger en José van Bragt)
- Dutch Design: een internationaal fenomeen (geschreven door Victoria Anastasyadis)
Het was mijn plan om een soort van recensie te schrijven, maar de tentoonstelling is zó rijk aan informatie dat het artikel uitgegroeide tot een omvangrijk (maar zeker niet volledig) overzicht van wat 'Made in Holland' toont en vertelt. Ik volg daarin de route van de expositie, maar sta mij de vrijheid toe de informatie in te korten of juist aan te vullen. Wie het hele verhaal wil lezen die verwijs ik naar de prachtige en zeer betaalbare catalogus. Allereerst: ga zelf kijken! Wie zich op het bezoek wil voorbereiden, die hoop ik met deze pagina's een reikende hand te bieden.
De Porceleyne Schotel, Delft (toegeschreven). Keramiekmuseum Princessehof (loan Ottema-Kingma Stichting). Foto: Erik & Petra Hesmerg
Zo’n 400 jaar geleden begon het internationale succes van het Nederlandse keramiek. Aanleiding voor Keramiekmuseum Princessehof om een tentoonstelling samen te stellen over de verspreiding en de impact van ons keramiek in het buitenland. Indrukwekkend wat het museum bij elkaar heeft gebracht en mede door de heldere informatie en de verfijnde presentatie is het misschien wel de beste expositie ooit van Nederlands keramiek geworden. Even geslaagd is de catalogus bij de tentoonstelling onder redactie van conservatrice Karin Gaillard (Uitgeverij Waanders te Zwolle), met goed geschreven bijdragen van vele specialisten en boordevol prachtige afbeeldingen.
Plateelbakkerij Rozenburg
collectie Rijksmuseum Amsterdam,
gezien tijdens 'Made in Holland'
Voorkant van de catalogus bij de tentoonstelling
'Made in Holland'
Rozenburg
Of het nu plagiaat is geweest of navolging, gaandeweg hebben we de geleende ideeën en technieken verder ontwikkeld en zo is er iets ontstaan dat weer wel als Nederlands mag gelden. Namaak Chinees porselein werd langzamerhand, dankzij veranderingen en toevoegingen, het o zo Hollandse Delfts blauw. En vervolgens.... gingen we zelf proberen dit aardewerk over de grens te slijten, ja zelfs tot in China en Japan aan toe.
Inleiding
Namaak. Ja, dat prachtige Delfts blauw, het fragiele eierschaalporselein en ook al dat Goudse plateel, het is in basis allemaal nauwelijks Nederlands te noemen. Onze voorouders hebben elders de kunst afgekeken en zijn het gaan namaken. Japan en China, precies de landen die wij de afgelopen 70 jaar zo vaak op de vingers tikten omdat ze onze uitvindingen stalen, waren zelf eeuwen eerder het slachtoffer van ónze kopieerdrift.
Anderzijds, zonder navolging geen mode. Lang niet altijd hebben we procedees gestolen of design nageaapt. Kunst en industrie zijn doorlopend op zoek naar vernieuwing en een stijl of stroming elders kan zomaar internationaal worden opgepakt. Een goed voorbeeld is de rage in kunst en design die op gang kwam toen Japan zijn grenzen opengooide. Kleding, sieraden, gebruiksgoed en architectuur, overal zag je opeens typisch Japanse elementen in terug. Of we het toegeven of niet, de westerse jugendstil is voor een groot deel schatplichtig aan Japan.
Made in Holland
tentoonstelling in Keramiekmuseum Het Princessehof