met de bakfiets
De verkoop van zijn vazen besteedt Knaap uit aan een tussenhandelaar. Dagelijks rijdt er een knechtje met een bakfiets voor om de nieuwe voorraad aardewerk op te halen. Na de vazen begint Knaap aan kommetjes. Was de kwaliteit van de scherf die Knaap weet te bereiken geschikt voor vazen, voor kommetjes die tegen hete dranken bestand moeten zijn, is het te bros.
St. Maarten
theepot 'A'
ontwerp Han Knaap, 1948
foto courtesy Stedelijk Museum
Den Bosch.
vaasje nummer 24,
Han Knaap,
1951
theepot D,
suikerpot met oren, theemelkkannetje,
roomschaaltje.
Han Knaap, 1948,
foto courtesy Stedelijk Museum Den Bosch.
theepot D (6 koppen), theekop en schotel A,
theekop en schotel B en roomstel in geel,
ontwerp Han Knaap, 1948,
foto courtesy Stedelijk Museum Den Bosch.
vaasje nummer 5 oftewel cijfer 'E',
Han Knaap, 1951
tinten van tijdloze schoonheid
Nu de dierplastieken voor Knaap een gepasseerd stadium zijn wil hij leren hoe hij met een draaischijf potten en vazen kan maken. Een schijf wordt weldra aangeschaft en Knaap krijgt de techniek snel onder de knie. Hij begint te experimenteren met zowel de vormen als de glazuren. Geïnspireerd door de schoonheid van oosterse voorbeelden streeft Knaap naar een sobere en stijlvolle vormgeving. Aanvankelijk schuwt hij decoraties niet, maar ze leiden niet tot de gewenste eenvoud. Knaap komt tot de conclusie dat zijn vazen beter af zijn zonder noppen, gestileerde bloemmotieven of wat voor tierelantijnen dan ook. De vorm en de kleuren moeten het doen. Hij doet zijn uiterste best om de stijlvolle glazuren uit het oude China te evenaren. Tinten van tijdloze schoonheid zijn het resultaat.
Knaap is niet geboren voor een bestaan als ambtenaar. Al ligt er tekenpapier op zijn bureau, veel creativiteit vraagt het werk niet. Als hij iets heeft getekend waar hij trots op is, dan lukt het hem niet zijn ontwerp door het ambtelijk apparaat heen te loodsen. De jonge Knaap wordt er depressief van. Reden dat een dokter hem adviseert zijn heil elders te zoeken. En zo gebeurt het.
opgelucht en hoopvol
In 1942 – middenin de Tweede Wereldoorlog – zegt Knaap de Rijkswaterstaat vaarwel. Opgelucht en hoopvol besluit hij voortaan als keramist door het leven te gaan. Het begin is bescheiden, maar succesvol. Knaap heeft ontdekt dat hij goed is in het kleiën van dierplastieken. Deze figuurtjes zijn op dat moment uiterst populair en Knaap is er zó bedreven in dat hij er tot wel 20 per uur kan boetseren. De consument neemt ze gretig af en legt er graag f 2,50 per stuk voor neer. Zelfs een luxueus en eigentijds georriënteerd warenhuis als Metz & Co aarzelt niet om ze in de collectie op te nemen. Knaap verdient er lekker mee, maar het onophoudelijk dierplastieken kleiën komt al snel zijn neus uit en wanneer hij er in een Utrechts huis zés op rij ziet staan heeft hij voorgoed zijn bekomst.
Han Knaap is ruim twintig jaar oud en heeft een baan als tekenaar bij de Rijkswaterstaat wanneer hij Ad Selhorst ontmoet. Selhorst is een veelzijdig kunstenaar. Van alle takken van sport die hij beoefent is het de keramiek waarmee hij Han Knaap weet te intigreren. Knaap laat zich daarop door Selhorst scholen in het werken met klei. Hij neemt zijn nieuwe hobby uiterst serieus en probeert zoveel mogelijk kennis over het aardewerk op te doen. Hij verdiept zich in de vakliteratuur en oefent zo vaak hij kan. De uren van onderricht voldoen al snel niet meer en Knaap besluit een eigen turfoventje te bouwen. Het oventje mag simpel zijn geweest, hij kon er prima mee experimenteren.
Han Knaap en
St. Maarten Porcelein