Na de bevrijding
Zeven december 1945 schreef Meindert:
5 mei, het feest der bevrijding, lege turfzolder,lege kleikelder, lege kas, lege magen, lege winkels. Toch weer proberen aan het werk te komen. […] De grootste behoefte is aan gebruiksvoorwerpen, het is echter heel moeilijk om de goede kwaliteit te maken.
(Potterij Zaalberg etc., pagina 13)
In 1950 doet de derde generatie zijn intrede in het bedrijf. De jonge Herman Zaalberg jr. komt van de lagere school en volgt het pad van zijn vader en grootvader. Overdag is hij in de weer als leerling in de pottenbakkerij en ’s avonds gaat hij naar de mulo. Het bedrijf moet mee in zijn tijd en daarvoor is actuele vakkennis nodig. Na de mulo wordt Herman jr. naar Engeland gestuurd om daar bij andere bedrijven ervaring op te doen en vervolgens reist hij naar Duitsland om te studeren aan de Höhere Fachschule für Keramik in Höhr-Grenzhausen (20 kilometer ten noordoosten van Koblenz). In 1956 keert hij beladen met kennis en ervaring terug in Leiderdorp.
De overheid denkt dat de schaarse grondstoffen het beste aan de industrie kunnen worden toegekend Die kunnen het meest efficiënt de allernoodzakelijkste producten vervaardigen. Meindert verzet zich hiertegen. Ook kleinschalige en ambachtelijke bedrijven kunnen een waardevolle bijdrage leveren. Hij krijgt gelijk en Zaalberg mag doorwerken.
Zaalberg:
onderdelen koffieservies model C
ontwerp: Meindert Zaalberg
1946 / 1948
door deze kunst verrijkt
Mocht er iemand zijn die het belang van kunst betwijfelt, Meinderts woorden zullen hem de mond snoeren:
Ondergedoken kunstenaars hebben menigmaal een concert gegeven in de toonzaal voor medewerkers ‘ondergronds’. We werden allen in deze duistere tijden door deze kunst verrijkt.
van links naar rechts:
Herman Zaalberg jr. 1935,
Herman Zaalberg 1880-1958, Meindert Zaalberg 1907-1989.
foto met dank aan
Herman Zaalberg jr.
Zaalberg:
theeservies E-bruin
ontwerp Meindert Zaalberg
1946
De Tweede Wereldoorlog breekt uit
De markt stort in. Grondstoffen worden schaars. De vraag naar serviesgoed blijft echter overeind. In 1942 breekt er opnieuw brand uit en legt het bedrijf grootdeels in as. Bouwmaterialen voor de herbouw zijn door de bezetters geconfisceerd. Een vriend met uitzonderlijk veel lef weet deze toch te verkrijgen door ze onder hun ogen weg te slepen. De potterij komt als een phoenix uit zijn as tevoorschijn ‘schoner dan weleer’. Ook de naam is nieuw: v.o.f. Potterij Zaalberg Leiderdorp, met Herman sr. en Meindert als vennoten. De heropening valt samen met het 25 jarig bestaan en wordt intens gevierd.
Herhaaldelijk vragen de Duitsers aan Zaalberg z.g. Winterhulpspeldjes voor hen te maken, maar Meindert weigert dat. Als vergelding worden hun grondstoffen ontzegd. Wat de bezetters niet weten is dat de fabriek plaats biedt aan onderduikers. Potterij Zaalberg speelt zijn rol in het ondergrondse verzet.
Potterij Zaalberg
pagina 3