Kasteel De Haar
Zilveren boterspadel,
ganzenleverschepje en olijflepel
van Maison Cardeilhac
circa 1900

Kasteel De Haar

Kasteel De Haar heeft er alle schijn van een gotisch kasteel te zijn uit de late Middeleeuwen, maar dat is het niet. Het is veeleer de illusie ervan. Aansluitend aan de resten van zijn voorouderlijke burcht liet Etienne baron van Zuylen van Nijevelt begin vorige eeuw een goeddeels spiksplinternieuw bouwwerk neerzetten ter meerdere eer en glorie van hemzelf en zijn geslacht. Hoe roemrijk de familie ook mag zijn geweest, voor de financiering hadden ze het vermogen nodig van Etiennes echtgenote, de bankiersdochter Hélène de Rotschild.

Middachten
bestek
btn vooruit
btn home
achteruit
Nederland-dineert-De-Haar
De baron was rooms-katholiek, een religie die na eeuwen van achterstand doende was te emanciperen. De bouwmeester die dit streven fundeerde met bakstenen was Pierre Cuypers. Hij werd dan ook uitgenodigd om De Haar te laten uitgroeien tot een groots neogotisch droomkasteel.

De familie gebruikte haar nieuwe kasteel enkel als zomerresidentie. Maar áls ze er was dán werd er ook gefeest met ontvangsten, diners en zelfs gekostumeerde bals.

 

Renswoude
Fundatie van Renswoude

Maria Duyst van Voorhout (1662 - 1754) hoopte op het eeuwige leven, niet in het aardse tranendal maar hoog in de hemel. Daartoe liet zij haar ganse vermogen na aan weeskinderen. Dommerdjes en deerntjes hadden het nakijken, want het geld was speciaal bedoeld voor jongens met talent. Zij werden opgenomen in de Fundatie van Renswoude en kregen daar een opleiding op niveau. Het reilen en zeilen van de fundatie werd gecontroleerd door regenten die regelmatig bijeen kwamen om te vergaderden en daarna aan tafel een 'vriendelijke maaltijd' te gebruiken. Het waardevolle Chineese porselein werd hiervoor uit de kast gehaald.

Kasteel De Haar
Dientafel met daarop onderdelen van het fayenceservies 'Josina', gemaakt bij Gebr. Tichelaar, Makkum;
ontwerp Pierre Cuypers (en anderen?) 1894



Dientafel
Kasteel De Haar
Miniatuur kasteeltje als 'Piece de milieu',
Gebr. Tichelaar, Makkum 1894,
collectie Cuypershuis Roermond

Kasteel Middachten

De oudste proeve van Nederlandse tafelcultuur is afkomstig uit Kasteel Middachten en dateert van ongeveer 1698. Baron Reede, heer van Ginkel had het kasteel net grondig laten verbouwen zodat hij er samen met zijn vrouw Ursula van Raesfelt (zie de portretten) stijlvol hun intrek in konden nemen. De hier getoonde informele setting was natuurlijk alleen voor de intimi.

logo

In het Gemeentemuseum Den Haag is tot en met 28 februari 2016 de tentoonstelling Nederland Dineert, vier eeuwen tafelcultuur te zien. Met veel voorbeelden wordt getoond hoe de elite op hoogtijdagen aan tafel wist (en weet) uit te pakken. Prachtige serviezen werden uitgestald met bijpassend zilver- en glaswerk en dat alles bovenop zachtglanzend damast. Uiteraard diende dit vertoon niet uitsluitend een esthetisch doel. Met de schoonheid en vooral de waarde van alles wat op tafel stond benadrukte de gastheer zijn plaats in de maatschappelijke hiërarchie of misschien juist degene die hij nastreefde.

Wat de Haagse expositie zo bijzonder maakt is dat alle getoonde ensembles echt bij elkaar horen. Zelfs de kleding van het bedienend personeel is ervoor uit de kasten gekomen.

Jachthuis St. Hubertus
familie Kröller-Müller, situatie jaren '30
tafelkleed: Linnenweverij E.J.F. van Dissel,
ontwerp Chris Lebeau (ca. 1920)
Hubertushof

Een tijdreis

Nederland Dineert is opgebouwd als een tijdreis door de afgelopen vierhonderd jaar en steeds ben je te gast in een ander kasteel, buiten, stadspaleis of villa. Het Gemeentemuseum heeft veel moois bij elkaar weten te brengen. Uitzonderlijk dat zoveel particulieren en musea voor de duur van de expositie hun kostbaarheden hebben afgestaan. In een aantal gevallen moet de hele eetzaal naar Den Haag zijn versleept. De eigenaars zullen dit jaar hun kerst elders moeten vieren of - indachtig het Kerstkind in de kribbe - zich moeten bedienen van eenvoudiger middelen.

Expositie in het Haags Gemeentemuseum:

Nederland Dineert, vier eeuwen tafelcultuur


 


laatste editie

korte berichten

serviezendomein.nl

archief

register

overzicht serviezen

tijdbalk

ontwerpers

producenten

kent u dit servies?

wij zoeken

een link naar

reacties

home

Hier wordt de inhoud voor id "wrapper" weergegevenAugarten Wien:
theeservies 'Melonen'
1925
Josef Hoffmann
foto courtesy Augarten
Augarten Wien:
theeservies 'Melonen'
1925
Josef Hoffmann
foto courtesy Augarten