H. Jansen van Galen, col. Gemeentemuseum Den Haag
Boven: Plateelbakkerij Zuid-Holland:
Theepot, model onbekend, ca. 1930
Ontw. Hendrik Jansen van Galen
en: Zenith:
Theelicht model 487, jaren '30
Ontw. Willem Stuurman
foto Jan en Robert Fock
Jan Schonk
De ontwerper Jan Schonk werkte voor Zuid-Holland van 1925 tot en met 1930. Daarna vertrok hij naar Ivora. We noemen hem hier omdat een Plazuid theeserviesje van zijn hand verwantschap vertoont met werk van Jansen van Galen. Nu gaat het hier minder om de vormgeving als wel om het gebruik van matte witte glazuur en daarmee contrasterend gekleurde glanzende greepjes en knopjes. We zien hetzelfde effect terug in '9000' en ook in een mokkaserviesje van (eveneens) onbekende datum.
Wat er ook voor zou pleiten om het cartoon-servies toe te schrijven aan Jansen van Galen is een andere uitvoering van het mokkaserviesje. Om een of andere reden is het behalve met de glanzende greepjes ook uitgevoerd met een krul-greep die weer erg veel lijkt op die van het cartoonservies.
Mokkaserviesje
Helaas kunnen we van het mokkaserviesje alleen de kop en schotels tonen, maar de overeenkomst in decoratie moge duidelijk zijn.
Plazuid had rond 1930 een theeservies in het assortiment dat veel verwantschap vertoont met het werk van Jansen van Galen, maar volgens onze bronnen gemaakt is door Leendert Muller. De bol als basisvorm van de theepot zijn we eerder tegengekomen bij Jansen van Galens Ram-servies 'Q' en de snavelachtige tuit die aan de bovenkant open is herkennen we van zijn theeservies 'R', ook bij Ram.
Het servies heeft ook iets speels. Vanaf de zijkant bezien is het net een optocht van cartoonfiguren. De bolle theepot heeft iets hooghartigs, de kleine roomkan juist iets timides. Een dergelijk speels element zagen we eerder bij het Ram theeservies 'H'. Daarentegen komen we zoiets niet tegen bij ander serviesgoed van Muller.
'Maastrichtse serviezen 1917-1937', stuurde ons
een afbeelding toe van een theepot die Jansen van
Galen in de jaren dertig eveneens voor Plazuid
heeft ontworpen. De theepot blijkt hoogst
zeldzaam en eventuele andere onderdelen van
het servies zijn vooralsnog onbekend. Het meest
opvallende detail is het deksel met de drie
'wiggen'.
Theeservies '9000'
Over de exacte datering van model '9000' is blijkbaar weinig bekend. De meeste literatuur houdt het op 'na 1930'. Zo'n vier jaar eerder tekende Chris van der Hoef voor dezelfde fabriek zijn ontbijtservies '4300' met behulp van passer en lineaal. Jansen van Galen blijkt evenzeer een voorliefde voor geometrische basisvormen te hebben gehad. Van de theepot, het roomstel en de kopjes zijn de onderkanten opgebouwd uit een halve bol; de deksels zijn rond, en van opzij gezien rechthoekig.
Hendrik Jansen van Galen
pagina 4