afbeeelding courtesy Het Geheugen van Nederland
De barokke - oosters georriënteerde handgrepen, de krullerige tuit van de theepot, al deze elementen lijken ver af te staan van de doorgaans zo sobere en verfijnde vormontwerpen van Van der Hoef. Ook is er een opvallend stijlverschil tussen enerzijds de rechte kopjes en de ronde vormen van het roomstel.
De Sphinx
We weten met zekerheid dat De Sphinx-fabriek uit Maastricht ontwerpen van Van der Hoef heeft uitgevoerd. (Zie meer hierover in het artikel Sphinx Modern.) Voor de volledigheid hieronder toch een afbeelding van de decoratie.
Daarnaast produceerde Spinx onder andere het servies Modern (foto links) dat weliswaar in vorm en decoratie nauw aansluit bij Van der Hoefs werk, maar toch niet met zekerheid aan hem is toe te schrijven.
Soms weten we zeker dat het serviesgoed uit het buitenland afkomstig is, zoals deze borden met het stempel Imperial PSL Alma Austria.
Natuurlijk, een dergelijke decoratie zou best in het oeuvre van Van der Hoef hebben gepast, maar hier is toch naar alle waarschijnlijkheid een buitenlandse ontwerper aan de slag geweest. Het bord is er niet minder mooi om.
En zo zijn er ongetwijfeld nog veel meer van dit soort verfijnde geometrische decoraties te vinden die allemaal níét van Chris van der Hoef zijn. Ze waren gewoon in de mode.
Jugendstil borden 'Alma'
foto en collectie: De Schatkist
Société Céramique
Ook de derde grote fabriek in Maastricht heeft de mode niet aan haar laten voorbij gaan. Al zijn de groene blokjes hier en daar wat slordig gestempeld, de vormgeving van het servies op de reclamefoto is fraai en sluit mooi aan bij de Jugendstil. Zal het ooit in productie zijn gebracht? Lees meer over Modern ovaal
Over de grens
Tja, wie weet de herkomst te benoemen van deze eiderdopjes evenals van heel veel ander ongemerkt aardewerk en porselein? Komt het ook bij Mosa vandaan of betreft het hier producten van buitenlandse fabrieken? Zodra er een dergelijke decoratie op staat zijn velen geneigd om het hoe dan ook aan Van der Hoef toe te schrijven, maar daarvoor is meestal nauwelijks aanleiding.
Al dan niet met behulp van de grote ontwerper besloten de andere pottenbakkerijen ook dergelijke versieringen op hun aardewerk of porselein aan te laten brengen. De eenheid tussen vorm en decoratie die Van der Hoef voorstond werd daarbij soms geheel losgelaten, getuige dit theeserviesje van Mosa.
dekschaal 'Modern'
ontwerper onbekend
(circa 1907)
Variaties op een thema
Het patroon van groene en gele blokjes dat Chris van der Hoef begin twintigste eeuw voor zijn serviesgoed bedacht is iconisch geworden voor de Nieuwe Kunst, de Nederlandse variant van de Jugendstil. Maar heel uitzonderlijk - laat staan uniek - was het spel met eenvoudige frisgekleurde lijntjes en vormpjes niet. Over hoe al die groen/gele-varianten tot stand zijn gekomen, dat weten we niet. Ook is onduidelijk wie het eerst met dit geometrische basispakket aan het tekenen is geslagen.
We plaatsen hier wat varianten naast elkaar.
moderne blokjes